“MILENIJUM APATINA 1011-2011”
Kako se ove godine navršava tačno hiljadu godina od prvog pisanog traga o Apatinu, a godišnjice osnivanja gradova su obično prilike za velike proslave, u Apatinu su najavljeni brojni sadržaji u sklopu kulturno – turističkog projekta „Milenijum Apatina“. Deset vekova postojanja zaista nije mala stvar, i nije baš česta pojava da jedan grad u Srbiji može da se pohvali time. Apatin se prvi put spominje u pisanim dokumentima 1011. godine, a ime je dobio po opatiji Kaločke biskupije. Od te davne 1011. pa do danas, mnogo se toga promenilo, ali ipak neke stvari ostaju kao znamenitosti grada. Pored građevina koje su već nekoliko vekova tu, poput zgrade Opštine Apatin, Apatinske pivare ili katoličke crkve „Uznesenje Marijino“, za ovaj grad sve značajnija postaju i neka nova obeležja, kao što su pravoslavni hram „Sabor svetih apostola“, međunarodna marina sa spomenikom boginji „Nika“. Apatin je smešten u severozapadnom delu prostranih bačkih ravnica, na levoj obali Dunava, jedan od najlepših gradova Vojvodine. Izuzetno povoljan geografski položaj, blizina reke i prirodna bogatstva ovog kraja (plodno zemljište, šume pored reke, obilje ribe po ritovima i rukavcima i divljač u šumama) oduvek su privlačili ljude da se ovde naseljavaju, pa se tako još u smenjuju kulture Sarmata, Kelta, Gota i drugih naroda. U I veku, za vreme rimskih osvajanja, naselje je pretvoreno u vojni šanac sa utvrđenjima i imalo je značajnu ulogu u odbrani provincije Panonije. U VI veku dolaze Sloveni, a 896. godine Mađari i na ovom prostoru osnivaju svoju državu u kojoj su ipak Sloveni činili većinu stanovništva.
U XIV i XV veku na ovim prostorima su feudalna imanja, čiji su gospodari podigli dvorce oko kojih se naseljavaju ribari, lovci, lađari i vodeničari. Apatin se 1417. godine spominje kao posed Stefana Lazarevića. Pod tursku vlast pao je 1541. godine i bio pod njom punih 140 godina. Deo izbeglica iz velike seobe pod Arsenijem Čarnojevićem 1690. godine naseljava se u Apatinu, Somboru i Prigrevici. 1748. godine u Apatin dolaze nemački kolonisti, a srpska naselja su silom raseljena, uglavnom u Stapar. Kolonisti su došli iz raznih krajeva. Sabirni centar je bio u Ulmu, a odatle su prevoženi Dunavom do Apatina, koji je postao glavna baza nemačke ekspanzije u Vojvodini, dobijajući pritom i posebnu podršku u razvoju. Nedaleko od pristaništa podignuta je crkva i izgrađen centar sa trgom. Podižu se javne zgrade, škole, ribarske stanice, zanatske radionice i stambene zgrade. Dvorska komora ubrzano podiže i privredne objekte: 1756. pivaru i pecaru, a 1764. jednu od najvećih tekstilnih radionica u Bačkoj. 1760. godine Apatin je proglašen za grad i stalno trgovište sa posebnim statusom. Krajem XVIII veka katastrofalna poplava prodrla je u stari centar, uništila ga sa svim objektima, te sa sobom odnela i pola naselja. Novi centar formiran je severoistočno od Pivar e, čime je utemeljeno uobličavanje grada koje se u velikoj meri sačuvalo i do danas. Tokom XVIII i prve polovine XIX veka Apatin je doživeo snažan ekonomski uspon, pre svega zahvaljujući zanatstvu, trgovini i brodogradnji. Već 1869. godine osnovane su banke i štedionica, čime su otvorena vrata i ubrzanom industrijskom razvoju. Veliki broj ciglana (36) proizvodio je ciglu i crep, a njima su građeni i pokriveni mnogi objekti u Beču i većina u Pešti. 1912. godine Apatin je povezan železničkom prugom sa Somborom i Sontom. 1920. godine osnovano je brodogradilište, koje je u novije vreme modernizovano i jedino na celom toku Dunava opremljeno specijalnim liftom za brzo izvlačenje brodova na dok. Posle kapitulacije Jugoslavije 1941. godine Apatin je ušao u sastav Hortijeve Mađarske. Za vreme Batinske bitke front se protezao sve do Apatina i Bogojeva, a sam grad je postao prava ratna baza. Partizanske jedinice oslobodile su Apatin 24. oktobra 1944. godine.Prema planu kolonizacije, novembra 1945. godine, u Apatin su stigle prve boračke porodice iz Like i nacionalni sastav grada je promenjen. Do 1953. godine ukupno je naseljeno 1.061 porodica sa 6.258 članova.
Kao što se kaže na početku same ove priče Apatin ove godine proslavlja svojih 1000 godina postojanja, kao početak obeležavanja jednog milenijuma postojanja, ovih dana je izabran i zvaničan zaštitni znak obeležavanja i kulturno turističke manifestacije “Milenijum Apatina 1011-2011” koja će se održavati tokom cele ove godine. Autor rešenja je dizajner i slikar Gradimir Goretić iz Apatina. Na Konkursu za izbor istog rešenja učestvovalo je 83 kandidata od kojih su neki od njih konkurisali sa više predloženih rešenja. Na istom sastanku žiri je Odboru preporučio rad Zvonka Turanskog za najbolje rešenje za izradu poštanske marke koju bi PTT Srbije štampalo povodom obeležavanja jubileja “Milenijum Apatina 1011-2011”. U galeriji MEANDER otvorena je i izložba radova, a na kojoj su predstavljeni svi predlozi autora za grafičko rešenje “Milenijum Apatina 1011-2011” koji su bili učestvovali na konkursu
